Literatuur in de 19e eeuw was geen vrijblijvend vermaak. Schrijvers wilden de maatschappij verbeteren door aandacht voor sociale problemen, maar ook door aansluiting te zoeken bij internationale kunstbewegingen. Literatuur als middelaar tussen ideaal en werkelijkheid. Rond 1880 keren nieuwe jonge schrijvers zich tegen deze generatie en literatuur wordt weer iets voor een kleine groep geestverwanten. Marita Mathijsen vertelt op inspirerende wijze over de veranderingen in die tijd. Daarbij legt zij dwarsverbanden tussen schilderkunst en letterkunde, tussen boekproductie en onderwijs, tussen politiek en literatuur. Met aandacht voor o.a. Bilderdijk, Van Lennep, Beets, Bosboom-Toussaint, Multatuli, Kloos en Gorter. Inhoud College 1. Vroege romantiek, 1800-1830 H1. De term Romantiek en de internationale context H2. Vroege Hollandse romantiek H3. Willem Bilderdijk en zijn invloed College 2. Hoe functioneert de literatuur? H4. Functieopvattingen van literatuur H5. Nationalisme H6. Historisme: het verleden in de literatuur College 3. Jong Holland, 1830-1840 H7. De gouden jaren H8. De Gids en het ontstaan van de literaire kritiek H9. De Zwarte Tijd en de kritiek op de romantiek College 4. Het realisme, 1840-1860 H10. Het vroege realisme en de Camera Obscura H11. De grote veranderingen H12. Humor en kritiek: Piet Paaltjens en De Schoolmeester College 5. Literaire veranderingen in aantocht, 1860-1885 H13. Wegbereiders: J.J. Cremer, Multatuli, Conrad Busken Huet H14. Naturalisme H15. De aanloop naar de Tachtigers College 6. De Nieuwe Gids, haar ondergang en nieuwe wendingen, 1885-1900 H16. De Nieuwe Gids en de toppen van Tachtig H17. Willem Kloos en de ondergang van De Nieuwe Gids H18. Het symbolisme en de gemeenschapskunst Bron: Flaptekst, uitgeversinformatie